روستای برنجگان

حمام عمومی برنجگان

در سالهای نه چندان دور اهالی روستای برنجگان از حمام عمومی  که در مرکز روستا و جنب مسجد جامع بود جهت استحمام و نظافت خود و خانواده استفاده می کردند که اتفاقآ رونق خاصی داشت و بچه ها برای اینکه همراه والدین خود به حمام بروند شور و اشتیاق زیادی داشتند ولی به مرور زمان حمام عمومی برنجگان به زباله دانی و محل زندگی حیوانات و بدون استفاده شده بود و سالهای سال به این حمام  توجهی نمی شد و کم کم تبدیل به خرابه شده بود که با همت بچه های هیئت و اهالی روستا پس از مرمت و بازسازی به کانون فرهنگی هنری برای اهالی روستا تغییر کاربری داده شد . امیدوارم روستاهایی که هنوز از وجود حمام عمومی بهره میبرند با بازسازی و مرمت از این اثار تاریخی حمایت کنند .

درباره حمام عمومی

سابقاً در همه جای ایران حمام عمومی وجود داشت و اهالی محل اقلاً هفته ای یک بار به منظور نظافت به حمام می رفتند. با این تفاوت که مردان قبل از طلوع آفتاب تا ساعت هشت صبح حمام می گرفتند و از آن ساعت تا ظهر و حتی چند ساعت بعد از ظهر حمام در اختیار زنان بود. امروز هم حمام عمومی در غالب نقاط ایران وجود دارد، منتها فرقش با حمامهای قدیم این است که در حمامهای قدیم از خزینه استفاده می شد؛ ولی در حمامهای عمومی جدید دوشتهای متعدد جای خزینه را که به هیچ وجه منطبق با اصول بهداشتی نبود گرفته است. در حمامهای عمومی خزینه دار که امروزه در ایران کمتر وجود دارد سنن و آدابی را از قدیم رعایت می کردند که بعضاً جنبه ضرب المثل پیدا کرده است.

یکی از آن آداب این بود که هر کس وارد حمام می شد، برای اظهار ادب و تواضع نسبت به افراد بزرگتر که در صحن حمام نشسته، مشغول کیسه کشی و صابون زدن بودند، یک سطل یا طاس بزرگ آب گرم از خزینه حمام بر میداشت و بر سر آن بزرگتر می ریخت. البته این عمل به تعداد افراد بزرگ و قابل احترام که در صحن حمام نشسته بودند تکرار می شد. و تازه وارد وظیفه خود می دانست که بر سر یکایک آنان با رعایت تقدم و تأخر آب گرم بریزد. بسا اتفاق می افتاد که یک یا چند نفر از آن اشخاص مورد احترام در حال کیسه کشیدن و یا صابون زدن بودند و احتیاجی نبود که آب گرم به سر و بدن آنها ریخته شود، مع ذالک این عوامل مانع از ادای احترام نمی شد و کوچکترها به محض ورود به صحن حمام خود را موظف می دانستند که یک طاس آب گرم بر سر و بدن آنها بریزند و بدن وسیله عرض خلوص و ادب کنند.

از آداب دیگر در حمام عمومی خزینه دار قدیم این بود که اگر تازه وارد کسی از آشنایان و بستگان نزدیک و بزرگتر از خود را در صحن حمام می دید، فوراً به خدمتش می رفت و به منظور اظهار ادب و احترام او را مشت و مال می داد یا اینکه لیف صابون را به زور و اصرار از دستش می گرفت و پشتش را صابون می زد.

سنت دیگر این بود که هر کس وارد خزینه حمام می شد به افرادی که شست و شو می کردند سلام می کرد و ضمناً در همان پله اول خزینه دو دست را زیر آب کرده، کمی از آب خزینه بر می داشت و به یکایک افراد حاضر از آن آب حمام تعارف می کرد. برای تازه وارد مهم و مطرح نبود که افراد داخل خزینه از آشنایان هستند یا بیگانه، به همه از آب مفت و مجانی تعارف می کرد و مخصوصاً نسبت به افراد بیگانه بیشتر اظهار علاقه و محبت می کرد زیرا آشنا در هر حال آشناست، و دوست و آشنا احتیاج به تعارف ندارند. در هر صورت این رسم از قدیمترین ایام یعنی از زمانی که حمام خزینه به جای آب چشمه و رودخانه در امر نظافت و پاکیزگی مورد استفاده قرار گرفت، معمول گردید.

با بوجود آمدن حمام های نمره و دوش دار، کم کم معماری وفواید اجتماعی حمامهای قدیمی فراموش شد ومردم حس کردند با ساختن حمامی در منزل هم همیشه به راحتی ودر زمان کوتاه استحمام می کنند وهر وقت نیاز به حمام داشته باشند در چند قدمی شان موجود است و هم بهداشت را مورد توجه قرار می دهند.

با وجود حمام های نمره و ساخت حمام در منازل که ابتدا توسط مرفهین انجام شد ،دیگر حمام های تاریخی مشتری نداشت وکسی هم به مرمت ونگهداری این آثار ارزشمند وقعی نمی نهاد.

بناهای تاریخی که ارزش فراوان معماری و فرهنگی – اجتماعی داشتند به فراموشی سپرده شده وکم کم ،تخریب می شدند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: